JURNAL REFLEKSI: MINGGU 5

Assalammualaikum wbt..

Pada minggu ke-5 saya berkesempatan mengenal muzik gamelan dan cak lempong dengan melihat kepada sejarah, jenis-jenis, alat muzik dan sistem tonal, melodi, bentuk dan tekstur.

Muzik gamelan  merupakan muzik yang berasal daripada Indonesia.  Di Malaysia, muzik gamelan dikatakan sudah wujud di Terengganu yang berasal daripada Istana Riau Lingga pada abad ke-18 yang dibawa daripada negeri Pahang hasil daripada perkahwinan keluarga di Riau dan Bendahara Pahang. Di Pahang masih mengekalkan ciri-ciri Jawa. Namun pada abad yang ke-20 muzik yang berkembang di  Terengganu telah mengalami perubahan yang akhirnya dikenali sebagai gamelan Terengganu atau joget Gamelan.

Terdapat dua jenis gamelan iaitu gamelan Melayu dan Jawa. Persamaan antara gamelan Jawa dan gamelan Melayu adalah berada dalam kategori muzik bentuk tarian utama. Namun yang membezakannya adalah jenis tarian yang diiringi bersama iaitu gamelan Jawa mengiringi tarian kifrah, serimpi lilin, kupu-kupu dan cakil. Sebaliknya gamelan melayu mengiringi tarian asyik.





Selain itu, terdapat juga perbezaan antara kedua-dua gamelan iaitu dari segi jumlah dan penggunaan instrumen. Gamelan Melayu instrumennya lebih mudah dengan terdapat tujuh alat iaitu gendang, bonang/keromomong, sarun barung, sarun penerus/pekin, gambang, kenong dan gong. Manakala gamelan Jawa dilihat lebih kompleks dengan mempunyai sembilan alat iaitu gendang (ketipung, jiblon dan bem), bonang/keromong, demung, saron barung, saron penerus/pekin, gambang, kenong, kempol dan gong.

Berikutnya sejarah cak lempong di Malaysia pula bermula di daerah Negeri Sembilan iaitu Lenggeng, Jelebu dan Kuala Pilah yang dipercayai berasal daripada Minangkabau. Muzik caklempong mengiringi nyanyian, tarian lilin, pencak silat, majlis perkahwinan dan keramaian. Selain itu, muzik ini juga terdapat dalam drama tarian randai. Alat muzik cak lempong terdiri daripada bonang, gereteh, tingkah, sauwa/saua, gendang ibu dan anak, bangsi dan serunai.



Kesimpulannya, saya dapat memahami sedikit sebanyak dua muzik yang masih kekal terdapat di Malaysia iaitu muzik gamelan dan cak lempong. Kedua-dua muzik ini merupakan salah satu identiti bangsa yang patut kita pelihara bersama.

Muzik gamelan muzik cak lempong,

Budaya tradisi zaman-berzaman,

Muzik bangsa tetap terulung,
Tetap menjadi kenang-kenangan.